सोशल मीडियावर रोज हजारो मेसेजेस फिरत असतात. यापैकी काही मेसेजेस आपल्याला हसवतात, काही विचार करायला लावतात आणि काही मेसेजेस आपल्या डेटाच्या सुरक्षिततेबद्दल भीती निर्माण करतात. तुम्ही पण “तुमचा डेटा चोरीला जाणार आहे”, “सरकार तुमचं संभाषण ऐकत आहे”, किंवा “ही पोस्ट फॉरवर्ड केली नाही तर तुमचा अकाउंट ब्लॉक होईल” अशा प्रकारचे मेसेजेस पाहिले असतील.
पण, हे मेसेजेस खरोखरच खरे असतात का? अनेकदा अशा पोस्ट्स फक्त अफवा असतात. या लेखात आपण अशा व्हायरल होणाऱ्या मेसेजेसची सत्यता तपासू आणि तुमचा डेटा खऱ्या अर्थाने कसा सुरक्षित ठेवावा, हे समजून घेऊ.
व्हायरल पोस्ट्समागचं सत्य काय?
१. “मी जाहीर करतो की माझ्या डेटाची मालकी माझ्याकडेच आहे!”
फेसबुकवर तुम्ही ही पोस्ट अनेकदा पाहिली असेल. ज्यात एक मोठा इंग्रजी मजकूर असतो आणि तो कॉपी करून आपल्या वॉलवर पोस्ट करायला सांगितलं जातं. यामागे असा दावा असतो की अशी पोस्ट टाकल्याने फेसबुक तुमच्या डेटाचा वापर करू शकणार नाही.
Fact Check/ सत्य: हे पूर्णपणे खोटं आहे. जेव्हा तुम्ही फेसबुकवर अकाउंट तयार करता, तेव्हा तुम्ही त्यांच्या अटी आणि शर्तींना (Terms and Conditions) सहमती दिलेली असते. त्यानुसार, कंपनी तुमच्या डेटाचा वापर त्यांच्या धोरणानुसार करू शकते. फक्त अशी एक पोस्ट टाकल्याने त्यांच्या नियमांमध्ये कोणताही बदल होत नाही.
२. “व्हॉट्सअॅप तुमचे कॉल रेकॉर्ड करून सरकारला देतं!”
ही अफवा अनेकदा पसरते. यात असं सांगितलं जातं की व्हॉट्सअॅपवर तुम्ही काय बोलता, हे रेकॉर्ड केलं जातं.
Fact Check/ सत्य: व्हाट्सअपचे सगळे चॅट्स आणि कॉल्स ‘एंड-टू-एंड एन्क्रिप्टेड’ (End-to-End Encrypted) असतात. याचा अर्थ, तुम्ही आणि ज्या व्यक्तीशी तुम्ही बोलत आहात, त्या दोघांव्यतिरिक्त कोणीही ते संभाषण वाचू किंवा ऐकू शकत नाही. व्हॉट्सअॅप कंपनीसुद्धा नाही! त्यामुळे, अशा अफवांवर विश्वास ठेवू नका.
३. “व्हॉट्सअॅपच्या नवीन नियमानुसार तुमचा डेटा विकला जाणार आहे!”
गेल्या काही वर्षांपासून व्हॉट्सअॅपच्या प्रायव्हसी पॉलिसीमध्ये बदल झाल्याने ही पोस्ट व्हायरल झाली होती.
Fact Check/ सत्य: व्हॉट्सअॅप आपल्या काही व्यावसायिक सेवांसाठी (उदा. व्हॉट्सअॅप बिझनेस) डेटा वापरते. पण याचा अर्थ असा नाही की तुमचा सगळा डेटा विकला जाणार आहे. व्हॉट्सअॅपच्या मूळ प्रायव्हसी पॉलिसीनुसार, तुमच्या चॅट्सची सुरक्षितता कायम आहे.
अफवा कशा ओळखायच्या आणि काय करायचं?
- सोर्स तपासा: मेसेज कुठून आला आहे, हे पाहा. तो एखाद्या अज्ञात नंबरवरून किंवा फॉरवर्डेड मेसेजच्या स्वरूपात आला असेल, तर त्याची सत्यता तपासणं महत्त्वाचं आहे.
- घाबरवून टाकणारे दावे: “लगेच फॉरवर्ड करा नाहीतर…”, “तुमचं अकाउंट हॅक होईल…”, “तुम्ही अडचणीत याल…”, अशा भीतीदायक आणि अतिरंजित दाव्यांवर विश्वास ठेवू नका.
- अधिकृत माहिती तपासा: कोणत्याही कंपनीबद्दल अशी माहिती आल्यास, थेट त्या कंपनीच्या अधिकृत वेबसाइट किंवा सोशल मीडिया अकाउंटवर जाऊन तपासणी करा.
- फॉरवर्ड करण्याआधी दोनदा विचार करा: एखादा मेसेज फॉरवर्ड करण्याआधी थोडा वेळ थांबा. “मी हा मेसेज का फॉरवर्ड करत आहे?” आणि “यातली माहिती खरी आहे का?” असे प्रश्न स्वतःला विचारा.
तुमच्या डेटाची सुरक्षा तुमच्या हातात आहे. त्यामुळे, कोणताही मेसेज डोळे झाकून फॉरवर्ड करण्याआधी त्याची सत्यता तपासा. जागरूक राहा आणि तुमच्या ऑनलाइन जीवनाची सुरक्षितता जपण्यासाठी योग्य ती पावले उचला.
आमचे सर्व लेख आणि माहिती मिळण्यासाठी फॉलो करा: फेसबुक । इंस्टाग्राम । ट्विटर । टेलिग्राम । शेअरचाट
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा: www.raigadexplore.in
पुढील लिंक क्लिक करून डेली अपडेट्ससाठी आमचा रायगड Explore व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करू शकता: Join What’s App Group