९ महिन्यांच्या मोठ्या प्रतीक्षेनंतर अंतराळात अडकलेल्या अंतराळवीर सुनीता विल्यम्स पृथ्वीवर परतल्या. सुनीता विल्यम्स आणि बुच विल्मोर यांना घेऊन ५ जून रोजी अवकाशात झेप घेतलेल्या बोईंगच्या स्टारलाइनर यानात तांत्रिक अडचणी आल्याने त्यांना आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकावर (ISS) मुक्काम करावा लागला. त्यांना ८ दिवस तिथे राहायचे होते, पण यानातील बिघाडामुळे ९ महिने तिथेच थांबावे लागले. अखेर, १९ मार्च रोजी पहाटे ३.२७ वाजता फ्लोरिडाच्या किनाऱ्यावर त्यांचे यान उतरले.
अंतराळात आलेल्या अडचणी
१. गुरुत्वाकर्षणाचा अभाव आणि शरीरावर परिणाम: दीर्घ काळ शून्य गुरुत्वाकर्षणात राहिल्यामुळे हाडांची घनता कमी होते, ज्यामुळे ऑस्टिओपोरोसिसचा धोका वाढतो.स्नायूंची कमजोरी होते, कारण शरीराला वजन उचलण्याची किंवा चालण्याची गरजच पडत नाही.रक्ताभिसरण प्रणालीवर परिणाम होतो, त्यामुळे हृदयाला कमी मेहनत घ्यावी लागते, आणि परत पृथ्वीवर आल्यावर रक्तदाब अस्थिर होतो.
२. मानसिक तणाव आणि एकाकीपणा: ९ महिने छोट्या जागेत राहणे मानसिकदृष्ट्या आव्हानात्मक ठरते. एकटेपणा, नैराश्य, आणि सामाजिक संवादाचा अभाव यामुळे मानसिक आरोग्यावर परिणाम होतो.निर्णयक्षमता आणि एकाग्रतेवरही परिणाम होतो, कारण दीर्घकाळ पृथ्वीवरील वातावरण आणि परिस्थितीपासून अंतराळवीर दूर असतात.
३. अन्न आणि पचनसंस्थेवरील परिणाम: शून्य गुरुत्वाकर्षणात अन्न पचवण्याची प्रक्रिया प्रभावित होते.चव संवेदना कमी होते, त्यामुळे खाण्याची इच्छा आणि पोषणावर परिणाम होऊ शकतो.काही अंतराळवीरांना पृथ्वीवर परतल्यानंतर अपचन आणि अन्नाच्या सवयी बदलाव्या लागतात.
४. रेडिएशन आणि त्याचे दुष्परिणाम: अंतराळात पृथ्वीच्या वातावरणाचा संरक्षक थर नसल्यामुळे अत्यधिक रेडिएशनचा संपर्क होतो.यामुळे कर्करोगाचा धोका, डोळ्यांवर परिणाम (मोतीबिंदू), आणि इतर दीर्घकालीन शारीरिक समस्या निर्माण होऊ शकतात.
पृथ्वीवर परतल्यानंतर घ्यावी लागणारी काळजी
१. शारीरिक पुनर्वसन (Physical Rehabilitation): स्नायू आणि हाडे मजबूत करण्यासाठी फिजिओथेरपी आणि व्यायाम आवश्यक असतो.हळूहळू गुरुत्वाकर्षणाशी जुळवून घेण्यासाठी संशोधन केंद्रात काही आठवडे निगराणीखाली ठेवले जाते.रक्ताभिसरण योग्य ठेवण्यासाठी योग्य आहार आणि द्रव सेवन वाढवले जाते.
२. मानसिक आरोग्याची काळजीएकाकीपणा आणि तणाव दूर करण्यासाठी साइकोलॉजिकल काउन्सलिंग दिले जाते. पुन्हा सामान्य सामाजिक जीवनाशी जुळवून घेण्यासाठी अंतराळवीरांना कुटुंब व मित्रांसोबत वेळ घालवण्याची संधी दिली जाते.
३. वैद्यकीय चाचण्या आणि रेडिएशनची तपासणी: शरीरावर रेडिएशनचा प्रभाव जाणून घेण्यासाठी विविध ब्लड टेस्ट आणि हेल्थ चेकअप घेतले जातात.रेडिएशनमुळे होणाऱ्या संभाव्य आजारांवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी त्यांना विशेष आरोग्य निरीक्षणाखाली ठेवले जाते.
४. पृथ्वीवरील हवामान आणि वातावरणाशी जुळवून घेणे: पृथ्वीवरील वातावरणातील बदल – जसे की हवेचा दाब, तापमान आणि गुरुत्वाकर्षण – यासाठी शरीराला काही काळ समायोजन करावे लागते.
सुनीता विल्यम्स यांचे पृथ्वीवर परतणे हे एक मोठे यश आहे. त्यांनी अंतराळात आलेल्या अडचणींवर मात करून आपले कार्य पूर्ण केले. त्यांचे हे कार्य भावी अंतराळवीरांसाठी प्रेरणादायी आहे.
आमचे सर्व लेख आणि माहिती मिळण्यासाठी फॉलो करा: फेसबुक । इंस्टाग्राम । ट्विटर । टेलिग्राम । शेअरचाट
आता रायगडचे पर्यटन, विशेष बातम्या, दिनविशेष, आरोग्य यासंदर्भातील माहिती मिळण्यासाठी आमचे टेलिग्राम चॅनेल नक्की सबस्क्राइब करा. https://t.me/RaigadExplore
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी क्लिक करा: www.raigadexplore.in
पुढील लिंक क्लिक करून डेली अपडेट्ससाठी आमचा रायगड Explore व्हाट्सअप ग्रुप जॉईन करू शकता: Join What’s App Group